Diyabet hastalığında insülinin mutlak eksikliği ya da insülin etkisindeki defektler mevcuttur. Bu nedenle, diyabetli bireyler, karbonhidrat, yağ ve proteinlerden yeterince yararlanamaz.
Diyabet, küçük yaşlarda ortaya çıkabileceği gibi, ilerleyen yaşlarda da görülme sıklığı yüksektir. Ayrıca gebelerde kan glukoz düzeyinin yüksek seyretmesi ile “ gestasyonel diyabet “ de oluşmaktadır. Bu dönemde, gebelik sonlanana kadar, anne adaylarının mutlaka diyet yapması gerekmektedir.
Diyabet görülme sıklığı maalesef her geçen gün hızla artmaktadır. Çocukluk çağındaki diyabetlerde, her iki cinsiyette de eşit oranda görülse de, yetişkinlerde, erkeklerde daha sık görüldüğü saptanmıştır.
2015 yılında 415 milyon olduğu tespit edilen diyabetli bireylerin sayısının 2040 yılında 642 milyona ulaşacağı tahmin edilmektedir.
Türkiye de ise diyabet artış hızı geçmiş yıllara göre çok daha fazladır. Özellikle 20-44 yaş grubu arasında diyabet görülme sıklığı, 2010 yılında, 1998 yılına göre %210 oranında artış göstermiştir.
“Obezite” diyabete neden olan birinci faktördür. Obezite, fiziksel aktivite azlığı, dengesiz beslenme, bunlar değiştirebilir risk faktörleridir. Kişiler beslenme alışkanlıklarını daha iyiye yönelttiklerinde diyabet riski azalmaktadır.
Özellikle yeni tanı almış diyabetli bireyler , “neler yiyeceğini” bilememekte, uzun süre aç kalmakta, yetersiz beslenmekte ve aldığı anti diyabetik ilaçların da etkisiyle kan şekeri düşüklüğü yaşamaktadır. Bu yüzden, kişinin tanıyı alır almaz diyet tedavisine başlaması gerekir.
Diyabetli bireylerde karşılaştığımız bir diğer sorun “tatlandırıcıların” fazla ve kontrolsüz kullanılması olmaktadır. Şekere göre daha iyi bir seçenek olarak tatlandırıcılar da sınırsız tüketilemez. Kullandığınız tatlandırıcı türüne göre günlük alım dozları değişmektedir.
Diyabetli bireyler, diyetlerine uyduğu dönemde fazla spor yaptıklarında veya fazla fiziksel aktivite yaptıklarında kan şekeri düzeyi düşmektedir. Bu durumlarda kişiler kendini kötü hissetmekte, tekrar, spor yapmaya temkinli yaklaşmaktadır. Spor sonrası kan şekerinin düşüşünü önlemek için de diyetinizde ona göre planlama yapılmalıdır.
Diyabet hastaları, diyetlerine dikkat ettikleri zaman, hasta olmayan bir kişiye göre çok daha sağlıklı beslenmektedir. Hatta ilerleyen süreçte, doktor kontrolünde, kullandığı insülin veya ilaçları bırakabilmekte ve sadece diyetle kan glukoz düzeyini kontrol altına almaktadır. Doğru diyetle, günde dört defa insülin kullanan danışanlarım artık sadece “beslenme” ile kan glukoz düzeyini dengeleyebiliyorlar.
Gebelikte kan şekeri yüksekliği de sık karşılaştığımız bir durumdur, Bu durumda, gebelerin yeterli enerjiyi, kan şekerini yükseltmeyen besinlerden almasını sağlayarak diyet planlamasını yapıyorum.
Diyabetli hastalarda da diyete başlama sürecimiz, son tahlilleriniz ile birlikte kullandığınız ilaç veya insülin bilgilerini almak ile başlıyor. Bir süre diyet yaptıktan sonra, kendinizdeki olumlu gelişmeyi hissediyorsunuz. Üç ayda bir yaptıracağınız rutin kontrollerde de mutlaka, kan şekeri düzeylerinin düştüğünü göreceksiniz
